Mısır ve İsrail arasında tansiyon yükseliyor

İsrail ile Hamas arasında 7 Ekim’de başlayan çatışmalar şiddetlenerek devam ediyor. İsrail’in saldırılarında 28 binden fazla Filistinli ölürken, milyonlarcası da yerinden edildi. Yerinden edilen Filistinlilerin sığındığı noktalardan birisi Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan ve Mısır’a komşu olan Refah kenti.

Tel Aviv, yaklaşık olarak 1,5 milyon Filistinlinin bulunduğu bu bölgeyi sık sık hava saldırılarıyla hedef alıyor.

İsrail cephesinden Refah kentine kara operasyonu sinyali verilirken bu saldırının başlaması halinde sivillerin Gazze Şeridi’nde sığınacak başka bir yerleri kalmamasından endişe ediliyor.

Saldırılar devam ederken Kahire’deki üst düzey bir diplomat, Mısırlı yetkililerin İsrail’e bir uyarı yaptığını söyledi.

New York Times’ta yer alan habere göre Mısır, Filistinlilerin Sina Yardımadası’na geçmeye zorlanması durumunu 1979’da yapılan barış anlaşmasının fiilen askıya alacak bir ihlal olarak görecek.

İsrailli bir yetkili de bu uyarının ABD Başkanı Antony Blinken'a Kahire’de Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi ile görüşmek için bulunduğu sırada tekrarlandığını söyledi.

1979’DAKİ ANLAŞMA

Mısır-İsrail Barış Antlaşması, Mısırlıların "6 Ekim" İsraillilerin ise "Yom Kippur" olarak isimlendirdikleri, 6 Ekim 1973'te başlayan savaşın ardından imzalandı.

Antlaşmanın temelini, 17 Eylül 1978'de Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin tarafından ABD Başkanı Jimmy Carter gözetiminde imzalanan Camp David Sözleşmesi oluşturdu.

Barış antlaşması ile Mısır, İsrail'i resmen tanıyan ilk Arap ülkesi oldu. Arap-İsrail Savaşı ile 1948'de başlayan daimi seferberlik durumu da Mısır için sona erdi.

Antlaşma gereği Mısır yönetimi, Sina Yarımadası'nın bazı bölgelerinin silahsızlanmasını kabul ederken, İsrail gemilerinin Suveyş Kanalı'ndan geçmesinin de önünü açtı. Mısır ayrıca Tiran Boğazı ve Akabe Körfezi'ni de uluslararası gemi yolu olarak kabul etti.

İsrail ise 1967'de işgal ettiği Sina Yarımadası'ndaki askeri ve sivil bütün varlığını geri çekmeyi, bölgeye inşa ettiği şehirler ve otelleri de olduğu gibi bırakmayı kabul etti.

Anlaşmadan sonra iki ülke arasında siyasi ilişkiler gelişti, karşılıklı büyükelçiler atandı. Mısır Parlamentosu, İsrail’e uygulanan ambargoyu kaldırdı ve karşılıklı ticaret başladı.

ANLAŞMADAKİ ‘FAALİYET MEKANİZMASI’ DETAYI

Antlaşma maddeleri arasında ‘faaliyet mekanizması’ diye bir ifade bulunuyor. Bu ifade uyarınca taraflar bölge şartlarının gerektirmesi durumunda karşılıklı görüşmelerde bulunarak veya görüşmeksizin antlaşma maddelerinden biri veya birkaçını geçici süre askıya alabiliyor.

İSRAİL’DEN SALDIRI SİNAYELLERİ

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 1 Şubat'ta Gazze Şeridi'nin Han Yunus bölgesindeki İsrail birliklerini ziyaretinde yaptığı açıklamada, kara saldırılarını Mısır sınırındaki Refah kentine taşıyacaklarını söylemişti.

Başbakan Binyamin Netanyahu da 4 Şubat'taki açıklamasında, Refah kentine kara saldırısı başlatacaklarının işaretini vermişti.

İsrail devlet televizyonu KAN'ın 6 Şubat'ta siyasi kaynaklara dayandırdığı haberde, Refah kentinde operasyonlara başlamadan önce kentin tahliye edileceği belirtilmişti.

İsrail Başbakanlık Ofisi’nden dün yapılan açıklamada, Netanyahu’nun, ordu ve güvenlik teşkilatına, Gazze Şeridi'nin güneyine saldırı düzenlenmesi ve buraya sığınmış yaklaşık 1,5 milyon Filistinlinin yerinden edilmesi için gerekli planın hazırlanması talimatını verdiği kaydedilmişti.