Tel Aviv’in stratejisi ile ilgili bilgi sahibi dört kaynak Gazze Şeridi’nin güneyinde bulunan Refah kentine kara harekâtı düzenlemeye hazırlanan İsrail’in Gazze’de altı ila sekiz hafta daha tam kapsamlı askeri operasyonlarını sürdürmeyi planladığını söyledi.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen iki İsrailli yetkili ve iki bölge yetkilisi ordudaki yetkililerin bahsi geçen sürede Hamas’ın geri kalan imkanlarına önemli ölçüde zarar verebileceklerini, böylece hedefli hava saldırıları ve özel ekip operasyonlarının düzenleneceği daha az yoğunluklu bir döneme geçişin önünü açabileceklerini düşündüklerini belirttiler.
İsrail’in eski istihbarat yetkililerinden olan ve Filistinlilerin biri 1980’ler biri de 2000’lerde olmak üzere iki ayaklanmasında da müzakereci olarak yer alan Avi Melamed ise, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun hükümetinin Refah’a kara hârekatı düzenlememesi yönündeki uluslararası çağrılara kulak verme olasılığının düşük olduğunu söyledi.
Melamed, “Refah, Hamas’ın kontrolünde kalan son kale ve burada İsrail’in bu savaştaki hedeflerine ulaşmak için etkisiz hâle getirmesi gereken taburlar bulunuyor” dedi.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant Cuma günü İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) Refah’ta Hamas militanlarını, komuta merkezlerini ve tünellerini hedef alan operasyonlar planladığını söylemiş ancak herhangi bir tarih vermemişti. Gallant, sivil ölümlerinin önüne geçmek için “olağanüstü tedbirler” alındığının altını çizmişti.
Basın toplantısında konuşan Gallant “Gazze’de 24 bölgesel tabur vardı, bunların 18’ini dağıttık. Şimdi Hamas’ın yeni ağırlık merkezi Refah” dedi.
Dünya liderleri ise Refah hârekatının bir insani krize yol açmasından endişeleniyorlar.
İsrail üzerindeki diplomatik baskıların arttığı geçen haftada, ABD Başkanı Joe Biden İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile telefonda görüşmüş Refah’ta sivilleri korumak üzere güvenilir ve uygulanabilir bir plan olmadan kentte askeri operasyona başlamaması gerektiği uyarısında bulunmuştu.
Netanyahu, “mutlak zafer” sözü verse de sivillerin hârekat öncesinde savaş alanını terk etmelerine izin verileceğini söylemişti.
İsrail ordusu, bir milyondan fazla insanı Gazze Şeridi’ndeki yıkıntıların arasından nasıl aktaracağını açıklamadı.
“TARAMADAN GEÇİRECEKLER”
İsrailli bir güvenlik kaynağına ve adının açıklanmasını istemeyen bir uluslararası yardım yetkilisine göre, Gazzeliler kuzeye gönderilmeden önce içlerindeki Hamas savaşçılarının tespiti için taramadan geçirilebilirler. Başka bir İsrailli kaynak ise İsrail’in Refah kentinin kuzeyinde yüzen bir iskele inşa ederek uluslararası yardımların ve hastane gemilerinin deniz yoluyla ulaşmasını sağlayabileceğini söyledi.
Öte yandan İsrailli bir savunma yetkilisi, Filistinlilerin Gazze Şeridi’nin kuzeyine toplu hâlde dönmelerine izin verilmeyeceğini, Refah çevresindeki çalılık alanların çadır kentler için bir seçenek olabileceğini söyledi.
BÖLGE GÜVENLİ DEĞİL
Bununla beraber, bölge yetkilileri patlamamış mühimmatların hâlâ temizlenmediği ve elektrik ile suyun olmadığı kuzeydeki bölgeye çok sayıda insanın taşınmasının güvenli olmayacağını belirttiler.
İki hükümet arasındaki görüşmelere yakın olan bazı yetkililer, sivillerin güvenli bir şekilde bölgeden çıkartılması konusunda İsrail’in yeterli hazırlığı yaptığına dair ABD’nin şüphelerinin olduğunu ifade etti. ABD Başkanı Joe Biden Cuma günü yaptığı açıklamada, İsrail’in Refah’a yönelik “büyük” kara harekâtının yakın zamanda olmasını beklemediğini belirtmişti.
Katar’da bulunan Hamas’ın bir yetkilisi Reuters’a yaptığı açıklamada, örgütün dört aydır süren çatışmalarda tahminen 6 bin savaşçısını kaybettiğini belirtti. İsrail’in 12 bin Hamas savaşçısını öldürdüğünü açıklamıştı.
“HAMAS AYAKTA VE YAŞIYOR”
Adının açıklanmasını istemeyen Hamas yetkilisi, Hamas’ın Gazze’de savaşmaya devam edebileceğini ve Refah kenti ile Gazze’nin merkezinde uzun bir savaşa hazırlıklı olduklarını söyledi ve şunu ekledi:
“Netanyahu’nun seçenekleri zor, bizimkiler de öyle. Gazze’yi işgal edebilir ama Hamas hâlâ ayakta ve savaşıyor. Hamas’ın liderlerini öldürme ya da Hamas’ı yok etme hedeflerine ulaşamadı.”
“REFAH’TA BOŞ YER KALMADI”
İsrail, Hamas militanlarının 7 Ekim 2023’te ülkeye eş zamanlı saldırılar düzenleyerek 1,200 İsrailliyi öldürmeleri ve 253 kişiyi rehin almalarının ardından Gazze’de harekât başlatmıştı. İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye düzenlediği saldırılarda 28,000’den fazla Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail’in saldırılarıyla Gazze’nin büyük kısmı enkaz haline geldi. Gazze’nin güneyindeki Han Yunus kentinde çatışmalar devam ederken, İsrail’in Hamas savaşçılarından arındırdığını iddia ettiği kuzey bölgelerde de ara sıra çatışmalar yaşanıyor.
Gazze’de yaşayan 2,3 milyon kişinin yüzde 85’inden fazlası evsiz kaldı. Gazze’de evsiz kalanların çoğu, savaş öncesi nüfusu yaklaşık 300 bin olan Refah kentine sığındı.
Gazze’deki savaştan kaçarak ailesiyle birlikte Refah’a sığınan 55 yaşındaki Emad Joudat, “Refah’ta boş yer yok, bir buçuk milyondan fazla insan var. Dünya bunu biliyor mu? Tanklar girerse katliam yaşanacak” dedi.
Refah’ta yiyecek ya da suyu olmayan bir çadır kentte yaşayan beş çocuk babası olan Joudat, “Büyük ailemin sorumluluğu benim üzerimde. Kendimi çaresiz hissediyorum çünkü İsrail bu bölgeye saldırı başlatırsa ailemle birlikte nereye gideceğimi bilmiyorum” dedi.
REFAH AÇIKLAMALARI
Mısır, Refah sınırını kapattı. Mısır, Filistinlilerin Gazze’den göç ettirilmesine karşı çıkışını, 1948’de İsrail’in kuruluşunu çevreleyen savaşta 700 bin Filistinlinin şiddet kullanılarak evlerinden edildiği ya da zorla göç ettirildiği “Nakba”nın ya da “felaket”in tekrarlanmasını reddeden, daha kapsamlı bir Arap reddinin parçası olarak tanımladı.
Üç güvenlik kaynağı 16 Şubat’ta Reuters’a yaptığı açıklamada Mısır’ın, Gazze Şeridi sınırında, İsrail’in Refah kentine saldırması hâlinde Filistinlilerin olası toplu göçü sırasında sığınabilecekleri bir alan hazırladığını belirtmişti.
Mısır hükümeti ise bu yönde bir hazırlığın olduğunu reddetmişti.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrail’in Filistinli sivillerin Mısır’a gönderilme niyeti olmadığını açıkladı.
İsrail’in eski istihbarat yetkilisi ve müzakerecisi Melamed, Hamas’ın rehine müzakerelerinde geri adım atması ve 7 Ekim’de rehin aldığı İsrailli rehineleri İsrail’e geri göndermesi durumunda, İsrail’in Refah’a hârekatında gecikme yaşabileneğini söyledi.
Üst düzey bir bölgesel güvenlik yetkilisi, İsrail’in bazı Hamas komutanları ve rehinelerin Refah’ta olduğuna inandığını belirtti.
Hamas, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların 29 Ocak haftasında gönderdikleri ve ABD ile İsrail’in de desteklediği ateşkes önerisine yanıt olarak Gazze’deki savaşı tamamen sonlandırmaya yönelik 7 Şubat’ta üç aşamalı, 135 günlük bir ateşkes planı önermişti.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Hamas’ın Gazze’de savaşı sonlandırmaya yönelik ateşkes önerisini 7 Şubat’ta reddetmişti.
Netanyahu, Hamas’ın ateşkes için önerdiği şartların “hayal ürünü” olduğunu söylemişti. Netanyahu ayrıca zaferin aylar içinde mümkün olduğunu söyleyerek savaşmaya devam etmekte kararlı olduğunu ifade etmişti.
News
